Sint-Pancratius

Patroon van onze parochie

 

Wie was Pancratius?

Pancratius werd geboren in Phrygië als zoon van een edelman. Na de dood van zijn ouders werd de knaap toevertrouwd aan zijn oom Dionysius. Deze voedde hem op als zijn eigen kind. Na enkele jaren verhuisde Dionysius naar de buitenwijken van Rome. Hier werd Pancratius door Paus Marcellinus opgemerkt omwille van zijn edelmoedige houding. Het is ook deze Paus die Pancratius onderwezen heeft in het katholieke geloof en hem later gedoopt heeft.

In die periode was Diocletianus keizer van Rome. Hij was een vervolger van de christenen. Vrij vlug werd Pancratius bij de keizer ontboden. De keizer wilde hem, omwille van zijn jeugdige leeftijd – hij was amper 14 jaar – de marteldood besparen. Pancratius was echter zeer standvastig in zijn geloof en hij verweet de keizer aan afgoderij te doen.

Hierop ontstak de keizer in woede en liet Pancratius met een zwaard onthoofden. Dit gebeurde op 12 mei 303.

(klik op de foto voor een grotere afbeelding)

De verering van de heilige Pancratius

De verering van de heilige Pancratius is ontstaan in Rome. De “Via Aurelia” waar Pancratius stierf, draagt nu zijn naam. Paus Symmachus (498 tot 514) liet een basiliek ter ere van deze heilige oprichten. Paus Pelagius II (578 tot 590) zond de relikwieën van de heilige Pancratius naar Marseille. De grootste bewonderaar was Paus Gregorius de Grote (590 tot 604). In zijn tijd bestond er reeds een Pancratiusklooster nabij Lateranen (paleis en kerk in Rome, exclave van Vaticaan-stad). Paus Vitalianus (685) stuurde de relikwieën naar Frankrijk en Engeland, zodat tegen het einde van de 7e eeuw de verering van de heilige Pancratius algemeen verspreid was in onze gewesten. Er bestaat nog steeds een basiliek van de heilige Pancratius buiten de muren van Rome.
Volgens Z.E.H. Van der Eyken, pastoor van de Sint-Pancratiusparochie van Sterrebeek, dagtekent de oudste vermelding van de verering van de heilige Pancratius in onze streken van 985. Meester Frans De Clerck, schoolhoofd in Ranst van 1967 tot 1979, ontdekte bij een bezoek aan de crypten van de Sint-Baafskerk te Gent een merkwaardig document met dezelfde datum en met volgende tekst:

“Anno 985. Abt Andreas aan abt Odwinus. In naam des Heren. Dit zijn de relikwieën van Sint-Pancratius, martelaar, en Sint-Barbara, die Andreas, nederige abt, van uit Rome naar het klooster van Gent stuurde, niet om geld, maar uit liefde tot God en den naaste; ook op aanvraag van Tecla, Godes dienstmaagd, gesproten uit het Engelse volk. Zij beloofde ons de vermelde relikwieën in een heilige plaats onder te brengen, waar ze een grote verering en het dagelijks misoffer zouden genieten en dat gij Odwinus de Allerheiligste delen van het lichaam des gelukzaligen Pancratius met grote eerbied zoudt ontvangen. Deze delen zijn: één van het ruggebeen, één van de rib en het derde van een been en gij Odwinus breng ze onder in een heilige plaats, waar ze door dagelijkse misoffers en voortdurende gezangen en hymnen vereerd zullen worden.”

De relikwieën en dit document werden meegebracht door de monnik Erumboldus en het werd opgetekend onder de 24e abt van Sint-Baafs, Odwinus. De Sint-Pancratiusverering is, in onze gewesten, onder invloed van de Sint-Baafsabdij ontstaan. Hoe de verering in Ranst gekomen is, weet men niet met zekerheid.
Men vraagt zich af of de verering van Sint-Pancratius hier haar oorsprong vindt in de kruistochten. Oude documenten, aangehaald door Schobbens, maken melding van een kruisvaarder in 1226, namelijk Arnout, zoon van Berthout, Heer van Grimbergen en Ranst. Deze kruistochten gingen over Italië naar Egypte en Palestina. In Italië had men een oponthoud. De vraag kan gesteld worden of voornoemde kruisvaarder van de gelegenheid gebruik gemaakt heeft om de relikwie van Sint-Pancratius vanuit Rome mee te brengen.

Thans wordt Sint-Pancratius vereerd o.a. in Engeland, Italië en Spanje. In ons land wordt hij vereerd in nog andere plaatsen: in Halen (Haspengouw), Landen, Tongeren, Kraainem, Sterrebeek, Focant (Namen), Dalhem (Luik) en te Thumaide (tussen Leuze en Peruwelz).

De voorspraak van de heilige Pancratius wordt elders en ook bij ons ingeroepen tegen haar- en huidziekten en kinderstuipen.

Tekst overgenomen uit “Sint-Pancratiuskerk Ranst door de eeuwen heen”,
samengesteld door Mia en Hugo Adriaen.

Nog meer informatie is hier te vinden.
 

naar boven ^